Opzij van de Route du Soleil ligt de rode leem van le Pays de Valbonne. Bloedrode klei waarop de boeren het zwaarste alaam hanteren dat ergens op de velden rijdt. Want als die aarde droog bakt, geraak je er alleen met ploegscharen van zwaar hardstaal in. Die klei is doorspekt met keien. Het heeft geen zin ze te rapen want ze blijven omhoog wellen gelijk rozijnen in een brood. Dertig jaar geleden beheersten vierkantshoeven de akkerhoogten. Het waren eilanden van bewoning in onafzienbare wijdten die zich eindeloos herhaalden in heuvelend en traag aflopend zaailand. Dat was op voornoemd moment de leefplek van de kleine trap, de griel, de rode patrijs, de kwartel, de grauwe klauwier, de hop, de tapuit en de grauwe kiekendief. Vooral de twee eerstgenoemde vogelsoorten oefenden een ongemeen sterke aantrekkingskracht op ons uit. We bouwden ons ‘kampement’ achter de gekleide muren van zo’n boerenfort en wachtten gedurende de heetste uren van vroeg-juli naar de ochtend waarin de koelte en de dauw zalig aanvoelden en de typische geuren van esparcetteklaver, zonnebloemen en rijpend graan zich vermengden met het aroma van vers gezette koffie bij knapperig stokbrood met sterke kaas.
In de schaduw van zo’n keimuur zitten knabbelen, de verrekijker binnen handbereik en het oor spitsend voor de ratelende roep van kleine trappen, is van een ander niveau dan ontbijten aan een hoteltafel. Het is maar dat je in alle vezels van je lijf elke zindering van leven en beweging rond je waarneemt. De hazen bijvoorbeeld die tegen de rode ochtendzon inkijken en zo dichtbij geen mensen vermoeden of de hertekalveren die uit het koolzaad stappen en zich schurken tegen een weipaal. Kleine trappen raspen hun keel alsof een duim over kamstekels ritst. Een droog en moeilijk te situeren roep is dat, soms bedrieglijk dichtbij en toch veraf.
Voor de middag kookte, struinden we de klavervelden af op zoek naar trappennesten of jongen die zoals alle hoenderachtigen moeiteloos tussen dat dichte groen laveerden. Als we onverwacht een ovennestje van een paapje opduikelden, vergaten we de trappen niet maar haastten ons de eitjes te fotograferen, te meten en vooral in ons geheugen te prenten, wetend dat dergelijke vondsten zich steeds zeldener zouden herhalen.
Het stoorde niet dat de trekkers uit hun poortgat reden, rumoerig stinkend en de timide roep van kleine zangvogels overstemmend want we waren gefocust op trappen en grielen wiens bestaan de meeste vogelvrienden totaal ontging. Nu, dertig jaar later zijn het de vondsten van grieleneiers, de ontdekking van nachtegalen in een braamhoek en de altijd aanwezige roep van bijeneters die onverminderd sterk in ons geheugen gehamerd staan. Ondertussen veranderde veel in het land van de rode klei.
De Ferme de Valbonne bestaat nog maar ze beheerst het heuvelende land niet meer. Uit alle windrichtingen lijnen zware hoogspanningslijnen langs colonnes pylonen. Autostrades van en naar Parijs, Metz, Lyon, Straatsburg en Genève krullen zich op en om viaducten waarrond Le Pays de Valbonne letterlijk versneden ligt. Om de Ferme te bereiken moet je gekke toeren uithalen, zoekend het centrum van Meximieux te bereiken en vandaar tertiaire wegen kiezend die nergens nog naar de pittoreske plekken van destijds voeren.
Hoe je nu nog de hese roep van kleine trappen moet detecteren is ons een raadsel. Zelfs de avond zwijgt niet en davert onder de ruis van vrachtwagencaravanen die de voorspoed aanvoeren. Geen haar op ons hoofd denkt er nog aan bij de keimuur te kamperen en er de ochtend te wachten tot kleine zilverreigers naar de vijvers van Les Dombes roeien. We hebben boven op een viaduct gestaan, op een vluchtstrook, hopend geen gendarmes te attenderen. Twintig meter lager stond de Ferme en andere eilanden die we haast vergeten waren. Het had geregend. De zon weefde warme glanzen op de tarwevelden en waar gefreesd werd, droogde de natte klei, nog rood voor ze begon op te bleken. Schaamrood menen we, want niets herinnert nog aan de stilteplek van toen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten